De Belgen die internationaal bekend zijn

België staat bekend om zijn chocolade, wafels, frieten, enzovoort... maar ook om zijn snelwegen die vroeger in oranje verlicht waren dankzij natrium met lage druk (SOX-lamp). De Belgen hebben het meest verlichte snelwegennet ter wereld, zelfs zichtbaar vanuit de ruimte.

De jaren 60: het begin

We zijn in 1958, de 120 km van de allereerste Belgische autosnelweg, Brussel-Oostende, zijn geopend voor het verkeer zonder enige verlichting, wat destijds geen probleem vormde voor de gebruikers. Toch hebben openbare verlichtingsspecialisten unaniem vastgesteld dat een "goede" verlichting de verkeersongelukken met 30% zou kunnen verminderen. In 1961 maken de eerste toegekende fondsen het mogelijk om verschillende tientallen afritten van autosnelwegen op de E3 en de E5 te verlichten (ze worden vooraf gekozen op basis van het aantal ongevallen op deze afritten). Het duurde tot 1965 voordat de nodige kredieten beschikbaar waren om de volledige autosnelwegen in België te verlichten (het is vermeldenswaard dat het autosnelwegennet destijds veel minder uitgebreid was).

Welke lamp te gebruiken?

Verlichting is goed, maar het is ook belangrijk na te denken over het type lamp dat het beste geschikt is voor snelwegen. Ondanks de aanwezigheid van kwiklampen, met fluorescentielampen (TL) en fluorescentieballonnen (BF), is het de hogedruknatrium (SOX) die zonder enige aarzeling wordt gekozen. De lichtopbrengst is gelijk aan het dubbele van elke andere beschikbare bron, en het lage verbruik vermindert de elektriciteitsrekening met de helft in vergelijking met andere ontladingslampen. Desondanks waren de verlichting van bepaalde snelwegafritten en parkeerplaatsen uitgerust met fluorescentieballonnen voor een betere kleurweergave.

De verlichting van de jaren 60

Nadat je het type lamp hebt gekozen, moet je je richten op het type armatuur. In de jaren '60 is een Luikse merk al goed vertegenwoordigd op de markt van de openbare verlichting: Les Constructions Électriques Schréder. In 1963, het armatuurGSOverschijnt en wordt direct een grote klassieker op de Belgische snelwegen. Dankzij de verstelbare zijspiegels biedt het een zeer goede fotometrie voor die tijd, met een hoogte van 12,5 m en een afstand van 35 m.

De jaren 70/80: de explosie

In 1968 werd Maurice Deleuse, die destijds werkte voor "Les Constructions Électriques Schréder", belast met het ontwerpen van een armatuur dat "DE" verlichtingsarmatuur voor de Belgische snelwegen moest worden. Na twee jaar stilzwijgend werk, deRhombaluxkomt tot leven, maar na enkele maanden ondergaat de lamp enkele wijzigingen en krijgt een nieuwe naamRX. Zoals aangegeven in het bestek, is het alomtegenwoordig op de reeds bestaande centrale bermen. Het heeft een groot aantal vervangenGSOal geïnstalleerd in de jaren 60 in bermen. Bovendien heeft de opening van een groot aantal snelwegen tijdens zijn productieperiode bijgedragen aan zijn succes.

De Hoge druk natrium (HPS)

In 1970 verschijnen de allereerste armaturen voor hoge druk natrium. Ze worden voornamelijk gebruikt voor stedelijke snelwegen voor een betere kleurweergave. Inderdaad, lage druk natrium (SOX) heeft veel positieve argumenten, maar het enige zwakke punt is de oranje kleur die een matige CRI (Kleur Rendement Index) biedt. Op snelwegen is dit niet vereist, maar in de bebouwde kom wordt een betere zichtbaarheid gevraagd. Hoge druk natrium is dan ook een goede compromis.

De beginjaren van de GZM

1981 markeert het einde van de GSO, wat de voortgang van de verlichting van nieuwe zijbermen en afritten van snelwegen in de provincie Luxemburg bemoeilijkt. Gelukkig ontwerpt "Les Constructions Électriques Schréder" een nieuwe verlichting, deGZM. Ze wordt een van de populairste verlichtingselementen van het land, en dit tot haar stopzetting in 2014. Ze heeft ook veel vanGSOsterk beschadigd, hetzij door ouderdom, hetzij door een ongeluk.

De jaren 90: het einde van de RX

1991 luidt het einde van deRXtoch zeer populair op onze snelwegen. Een verbeterde versie hiervan verschijnt: deTXSDe belangrijkste wijziging is de introductie van de "SealSafe" in de armatuur, wat een betere waterdichtheid mogelijk maakt. Bovendien maakt een nieuwe versie van de kom een grotere afstand tussen elke armatuur mogelijk. Helaas heeft deze armatuur niet hetzelfde succes gehad als zijn voorganger.

Een nieuwe generatie straatverlichtingen

Aan het einde van de jaren 90 opent Schréder twee laatste natriumlampen met lage druk (SOX) voor de snelwegen: deVTC et VTPDeze twee nieuwe producten worden een echt succes, enerzijds dankzij een prismatische schaal die een uitstekende fotometrie mogelijk maakt, maar ook door een nieuwe stijl, die heel anders is dan wat men destijds kon vinden. Ze hebben ook veel oude armaturen vervangen om kosten te besparen.

2009, de Vlaamse relamping

In 2008 neemt de Vlaamse regering een belangrijke beslissing: een groot aantal lage druk natriumlampen (SOX) te vervangen om te besparen. Tot ieders grote verbazing is Schréder niet de enige die opvalt tijdens dit project; Philips doet zijn intrede met een van zijn grootste successen: deIridium. De zijbermen zijn ermee gevuld. Daarentegen zijn de middenbermen niet veranderd.

De ring van Brussel

De A3 (E40) onderging in 2010 een belangrijke verandering met betrekking tot de verlichting. Meer dan 10 km aan lage druk natriumverlichting (SOX) werd vervangen door hoge druk natriumverlichting (SHP). Nieuwe, verder uit elkaar geplaatste masten en nieuwe armaturen werden geïnstalleerd om te besparen op de 8-baans snelweg. Dit is SchréderSqualodie voor dit project is gekozen vanwege zijn hoge photometrische prestaties en lage kosten.

2011 : de uitsterving

In juli 2011 nemen de snelwegen een belangrijke wending: de uitschakeling van de verlichting van meer dan 50% in het hele land. De redenen zijn zogenaamd niet economisch van aard, maar voor een veiligheidsdoel. Inderdaad heeft de Belgische regering aangekondigd dat de uitschakeling van de openbare verlichting de concentratie van de gebruikers zou vergemakkelijken: "onverlichte wegen zouden meer ongemak en dus meer waakzaamheid met zich meebrengen".

2013 : de beginjaren van de LED

We zijn in mei 2013, de ring van Brussel ter hoogte van Anderlecht heeft een gloednieuw verlichtingssysteem ondergaan: de LED-verlichting (Light-Emitting Diode). Schréder krijgt het contract om meer dan 4 km snelwegen te verlichten met de nieuwe technologie. DeTeceowordt gekozen vanwege het lage verbruik en de lange levensduur.

2015 : De LED op de wisselaars

Na enkele jaren maakt de LED veel indruk op het internet, het ministerie van openbare werken van Wallonië neemt dan het initiatief om de verlichting van verschillende autosnelwegknooppunten met oude betonnen masten te vervangen. Onder hen kunnen we noemen Daussoulx, Houdeng-Goegnies, Hautragenoemen enz...

2017 : Vlaanderen adopteert de LED

2017 neemt een historische wending in Vlaanderen, de regering heeft besloten om geleidelijk alle lage druk natriumverlichting (SOX) van haar autosnelwegnet te vervangen door LED. De SchréderAmperawordt dan de meest aanwezige verlichting, zowel op de centrale bermen als op de zijbermen. Het project loopt tot in 2027

2019 : Het lichtplan 4.0 (Luwa)

2019 luidt het uur van vernieuwing in de geschiedenis van de Belgische openbare verlichting. Luwa (het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de relamping) wordt ondersteund door de SOFICO (Waalse maatschappij voor aanvullende financiering van infrastructuren). Dit project bestaat uit het vervangen van de volledige verlichting op autosnelwegen (alle bronnen inbegrepen) door LED om een aanzienlijk aantal besparingen te realiseren en om het eerste verbonden autosnelwegnetwerk van Europa te worden. Totale kosten van de operatie: 600 miljoen euro over 20 jaar, ook gecompenseerd door de energiebesparingen. Het lichtplan 4.0 heeft 4 jaar geduurd en heeft meer dan 63.000 nieuwe LED-lampen geïnstalleerd.

2020 : de LED-verlichting nummer 1

In het midden van 2019 ontwerpt het bedrijf Philips (nu Signify) een nieuwe LED-verlichting op basis van deLuma ontworpen door Indal in 2011: de Luma gen². Deze nieuwe verlichting is aangenomen door Luwa en de SOFICO om het volledige Belgische autosnelwegnet te verlichten. Hoewel het in Vlaanderen praktisch niet aanwezig is, is het de populairste LED-verlichting voor de Waalse autosnelwegen.